• Tìm hiểu về Phổ Nhĩ và Kim Hoa Trà Phổ Nhĩ

Có một ngày mình ghé tiệm trà quen để mua một loại trà Phổ Nhĩ đã hơn 30 năm tuổi. Giá hơn 5 triệu một bánh 100g. Về tầm đâu khoảng trăm bánh nhưng ‘dân chơi’ trà đã mua gần hết.

Những người sưu tầm đòi mua hết. Họ toàn mua vài chục bánh cùng lúc. Nhưng anh chủ không chịu. Vì muốn để dành một ít cho những anh em chơi trà thân quen khác. Trong đó có mình.

Mình chỉ mua có 2 bánh mà thôi. Và anh chủ tốt bụng còn mở giấy gói từng bánh ra để kiếm bánh nào nhiều “kim hoa” nhất để đưa cho mình. Mặc dù không phải là khách VIP gì nhưng anh em chơi thân nên mình được ưu tiên.

Nếu có dấn thân vào việc uống và sưu tầm Trà Phổ Nhĩ. Thì bạn sẽ nghe đến cụm từ “kim hoa”. Trà Phổ Nhĩ mà có kim hoa được xem là rất quý. Càng nhiều càng tốt. Vậy kim hoa là gì mà khiến người sưu tầm trà mê mẩn đến vậy?

KIM HOA LÀ GÌ?

Nếu mở một bánh trà Phổ Nhĩ lâu năm. Mà bạn thấy có những hạt vàng nhỏ li ti trên bề mặt lá trà. Thì xin chúc mừng bạn đã mua được hay trữ được một bánh trà có Kim Hoa.

Kim Hoa về cơ bản là một loại bào tử nấm có tên khoa học là Eurotium cristatum. Loại nấm này có màu vàng tự nhiên nên được gọi là Kim Hoa hay ‘hoa vàng’.

Khi xưa thì Kim Hoa được xem là một loại thảo dược quý và hiếm chỉ mọc trên gỗ mục. Và trong một số ít trường hợp là trên bánh trà xuất từ Vân Nam đến Tây Tạng và Mông Cổ.

Các dược liệu quý như nấm Linh Chi hiện nay đều trồng được. Và Kim Hoa thì cũng vậy. Hiện nay thì loài nấm này cũng được trồng với mục đích là cấy vào những bánh ‘hắc trà’.

Từ ‘hắc trà’ còn khá xa lạ với rất nhiều người. Thế nhưng đây là một nhóm trà được ưa chuộng ở một số vùng của Trung Quốc. Và đây được xem là một trong những nhóm trà chính của cây trà.

Về cơ bản thì từ cùng một cây trà thì chúng ta có thể làm ra các loại trà khác nhau. Thường thì các tài liệu trên mạng họ hay liệt kê 5 loại trà cơ bản, đó là:

1. Trà xanh
2. Bạch Trà
3. Trà Ô Long
4. Trà Đen
5. Trà Phổ Nhĩ

Thế nhưng trong thế giới trà còn 2 loại nữa ít được biết đến là ‘hoàng trà’ (trà vàng) và ‘hắc trà’. Hắc Trà về cơ bản là một nhóm trà lên men được đóng thành bánh. Để làm ra loại trà thì cần đến 12 bước. Dài hơn tất cả các loại trà khác. Và một trong số này đó chính là cấy Kim Hoa lên trà.

Người làm trà sẽ cấy bào tử nấm Kim Hoa lên trà lúc ẩm. Sau đó để loài nấm này phát triển hoàn thiện. Rồi sau đó bánh trà cùng với nấm được sấy khô và ép lại thành bánh.

Mục đích của việc thêm Kim Hoa là để loài nấm này giúp trà ngon hơn. Đòng thời Kim Hoa được tin là có một số tác dụng tốt cho sức khoẻ. Nhờ vậy mà bánh ‘hắc trà’ càng nhiều Kim Hoa thì lại càng đắt.

Chính vì vậy khi mua một bánh hắc trà thì khi tách đôi bánh trà sẽ hay thấy Kim Hoa mọc lấm tấm ở giữa. Mình hay nói vui bánh ‘hắc trà’ có Kim Hoa giống như bánh mì sandwich kẹp bơ ở giữa vậy.

Nếu Kim Hoa dễ trồng vậy thì có quý không? Tất nhiên là vẫn quý rồi. Vì một bánh trà Phổ Nhĩ lâu năm mà có Kim Hoa là rất quý. Vì đây là Kim Hoa xuất hiện tự nhiên chứ không có sự tác động của con người.

Cũng giống như nấm Linh Chi có trong tự nhiên bao giờ cũng đắt và quý. Mặc cho nấm Linh Chi đã được tròng ở nhiều nơi. Nhưng nấm mọc tự nhiên vẫn luôn đắt đỏ.

Tham khảo Set quà biếu Trà Phổ Nhĩ Cung Đình của Trà Tiến Vua

Tham khảo Set quà biếu Trà Phổ Nhĩ Tiến Vua

TÁC DỤNG CỦA KIM HOA TRONG TRÀ PHỔ NHĨ

Làm cho trà ngon hơn

Quay lại với câu chuyện mình mua 2 bánh Phổ Nhĩ hơn 30 năm tuổi ở đầu bài. Đúng là trà đắt thật nhưng mình thấy rất xứng đáng vì trà thật sự quá ngon và xứng đáng sưu tầm.

Lý do trà ngon có phải là do nó có nhiều Kim Hoa hay không thì bản thân mình cũng không tự trả lời được. Vì phải có một bánh trà y như vậy, nhưng lại không có Kim Hoa, thì mới pha so sánh chính xác được.

Nhưng mình có sưu tầm một số bánh ‘hắc trà’ thì thấy rằng bánh có Kim Hoa lúc nào cũng ngọt nước và thơm hơn. Cùng một bánh trà, thì khi pha trà tách ra từ phần có nhiều Kim Hoa, vị cũng ngọt hơn.

Điều này được chứng minh qua một nghiên cứu mà mình tìm thấy. Trong nghiên cứu này thì các nhà khoa học cấy Kim Hoa lên trà xanh vụ thu. Vì trà vụ thu có hương vị không tốt như trà xuân. Nên họ nghiên cứu tìm cách giúp cải thiện hương vị cho trà vụ thu.

Kết quả cho thấy Kim Hoa đúng là có giúp trà ‘ngon hơn’. Bằng cách làm tăng hương hoa, và làm giảm vị chát của trà. Bằng cách làm tăng tự nhiên thành phần terpineol (thành phần mùi hay có trong nước hoa) và giảm polyphenol (giảm đắng chát) có trong trà.

Tác dụng tốt cho sức khoẻ của Kim Hoa Trà Phổ Nhĩ

Ngoài khả năng giúp trà ngon hơn. Thì Kim Hoa được xem là quý vì được tin là có một số tác dụng tốt cho sức khoẻ. Nhưng theo mình thấy thì bạn nên uống trà vì nó ngon. Hơn là vì nó tốt.

Tốt nhất là đừng bao giờ quá tin vào những lời quảng cáo của những trang bán trà. Tác dụng thì tự nghĩ ra mà không hề trích dẫn một tí bằng chứng nào. Trà nào cũng ngừa ung thư, trà nào cũng trị đủ thứ bệnh mà không hề có tí căn cứ nào.

Bạn chỉ nên xem việc uống trà là một phần của chế độ ăn uống lành mạnh. Và uóng trà chỉ góp phần vào việc tăng cường sức khoẻ của bạn mà thôi. Nếu xem trà là ‘thần dược’ thì chỉ có mất tiền mà thôi. Trong khi đó có những thứ miễn phí mà vẫn giúp bạn có sức khoẻ tốt hơn, đơn giản như đi bộ chẳng hạn.

Khi ăn những thực phẩm đã lên men thì sẽ giúp kích thích những vi khuẩn tốt trong đường ruột. Như ăn dưa chua hay kim chi. Đối với các loại trà lên men như hồng trà, Phổ Nhĩ chín hay hắc trà thì cũng có tác dụng tương tự.

Việc có một hệ tiêu hoá tốt cũng sẽ giúp ngừa béo phì. Trong một nghiên cứu trên dộng vật thì các nhà khoa học nhận thấy Kim Hoa đóng vai trò như một nấm men tự nhiên (probiotic).

Kim Hoa giúp kích thích những vi khuẩn tốt trong đường ruột phát triển. Nhờ vậy có thể giúp tăng cường hệ tiêu hoá. Nhờ vậy góp phần ngừa béo phì và cải thiện khả năng dung nạp glucose (hỗ trợ bệnh tiểu đường).

Ngoài nghiên cứu kể trên thì mình không tìm thấy nghiên cứu nào thực hiện chi tiết về tác dụng của Kim Hoa cả. Đa phần là nói theo phong cách y học cổ.

Chẳng hạn như lá lách có màu vàng nên Kim Hoa cũng có màu vàng được thêm vào để khi uống tốt cho tì vị. Rồi hắc trà được thu hoạch vào mùa hè nên trà có dương khí tốt nhất trong năm.

Mình cũng chẳng phải chuyên gia dinh dưỡng gì. Nhưng theo mình tìm hiểu nhiều thì thấy rằng những dạng trà ‘hậu lên men’ như Phổ Nhĩ chín hay hắc trà không nên uống quá thường xuyên.

Vì quá trình ‘lên men’ làm nên những trà này tạo ra những thay đổi quá lớn về mặt hoá học cho lá trà. Cả về tốt lẫn xấu. Ngoài ra thì khí hậu Việt Nam quá ẩm. Rất thích hợp để trà phát triển nhanh khi trữ lâu năm. Nhưng có nhiều người vẫn trữ chưa đúng cách dẫn đến việc một số loại nấm không tốt khác xuất hiện trên bánh trà.